|
| |
Nieuw smeltrecord Noordpool
door Rolf Schuttenhelm
Op 17 augustus 2007 is het smeltrecord van de Noordpool gebroken. Momenteel is 5,26 miljoen vierkante kilometer van de Noordelijke IJszee bedekt door een gesloten ijskap. Het oude record dateert nog maar uit 2005, toen was de ijsbedekking aan het einde van de zomer teruggelopen tot 5,32 miljoen vierkante kilometer.
Smelt van het ijs in de zomer is normaal. Samen met ijsgroei in de winter vormt het een dynamische cyclus die over de eeuwen heen ongeveer constant is en het mogelijk maakte de gemiddelde ijsbedekking van de zomer en winter te karteren. De afgelopen jaren is echter een duidelijke trend waarneembaar: zowel de minimale ijsbedekking in de zomer (het smeltmaximum) als de maximale ijsuitbreiding in de winter lopen nadrukkelijk terug.
Waarschijnlijk zal de smelt dit jaar nog voortzetten. Ook de maand september is op de Noordpool meestal een dooimaand, zoals blijkt uit onderstaande figuur. In de figuur is duidelijk te zien hoe de smeltcurve van 2007 onder het langjarig gemiddelde en onder het oude smeltrecord van 2005 duikt:
Bron: NSIDC
Noordoost Passage
In tegenstelling tot eerdere jaren is deze zomer de ijsverbinding met Noord-Siberië vooralsnog niet verbroken. Dat is van belang voor de Russische en Aziatische scheepvaart, die graag gebruik maken van de Noordoost Passage. Ontkoppeling van het zeeijs met het vasteland heeft voor de ecologie negatieve effecten. Zo verliezen de Siberische ijsberen het contact met hun jachtgebieden.
Eerder speculeerden wij, eveneens op basis van gegevens van het NSIDC, dat ijssmelt langs de Siberische kust leidt tot een verbetering van het warmwatertransport tussen de Atlantische en Grote Oceaan. Smelt zou daarom langs deze kusten sneller verlopen. Hierdoor zou, bij voortzettende smelt van de Noordpool, een ijsrelict kunnen worden verwacht langs de Noord-Canadese en Noord-Groenlandse kust, bij een misschien ijsvrije Noordpool.
Noordwest Passage
De theorie kan in de toekomst nog waar blijken, maar op basis van de gegevens van dit jaar, lijkt het patroon van smelt onderhevig aan nadrukkelijke (weergedreven) variatie: niet alleen is in de zomer van 2007 een deel van de Siberische kustwateren nog dicht, ook komt de nadruk van de zomersmelt dit jaar nadrukkelijk uit de Beringstraat. In eerdere jaren was daarentegen juist een toenemende Atlantische invloed te zien.
Bron: NSIDC
Mocht een verbinding (langs het wateroppervlak) tussen de Atlantische en Grote Oceaan van invloed zijn op het smeltverloop van de Noordpool, dan kan deze ook tussen de grote Canadese eilanden ontstaan. Dit is eveneens zichtbaar in de nieuwe satellietbeelden van het NSDIC: het hele gebied tussen de Beringstraat en de Baffinbaai is door open water verbonden.
Ook de Noordwest Passage is van economisch belang. Niet alleen als alternatief voor de scheepsroute door het Panama-kanaal, maar ook vanwege het toenemende belang van de Canadese olie-industrie. Het belangrijkste voorkomen van teerzanden ligt weliswaar in Alberta, in Zuidwest-Canada, maar ook het Arctisch gebied herbergt aanzienlijke voorraden.
De Canadese overheid heeft onlangs op verdere smelt in het gebied geanticipeerd. De marine wordt uitgerust met extra schepen om Canada’s territoriale claim kracht bij te zetten.
Bron:
Overview of current sea ice conditions. NSIDC, augustus 2007.
|
|
|
Klimaatverandering