Mens & Dier

home over hoesnel.nl zoeken Mens & Dier      nieuws      voorspellingen      artikelen      redactie

Het rommelt in Nederland zuivelland. door Rolf Schuttenhelm. Kortgeleden kwam de Nederlandse melkkoe in het nieuws omdat deze niet meer in de wei te zien was. Melkveehouders laten hun koeien langer op stal staan vanwege een aanscherping van het mestbeleid (vooral op de zandgronden raken de weiden sneller uitgeput, een enkele keer hooien met de koeien op stal is rendabeler) en door verdere mechanisering van de melkproductie. Tussen 1998 en 2004 is het aantal dagen dat koeien in de weide lopen hierdoor met maar liefst 30% afgenomen. Deze ontwikkeling wordt om diverse redenen als onwenselijk beschouwd. Het dierwelzijn van de koeien zou lager zijn wanneer deze langdurig op de stal staan. Bovendien is de totale uitstoot van ammoniak dan lager. Daarnaast verandert de vetzuursamenstelling van de melk ten ongunste van de volksgezondheid, met een hoger percentage verzadigde vetten en een lager aandeel gezonde melkvetten zoals CLA. Daarnaast vormen koeien in het weiland een belangrijke authentieke waarde in het Nederlandse landschap. Uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 98% van de Nederlanders graag koeien in de wei ziet staan en dat 80% bereid zou zijn tot 10 cent extra te betalen voor een liter melk om die waarde te behouden. Door de grote maatschappelijke belangstelling voor het onderwerp zijn er verschillende initiatieven ontstaan om de melkkoe weer uit de stal te halen. Naast een langlopende actie van Stichting Wakker Dier hebben nu ook de overheid en het bedrijfsleven betrokkenheid getoond. Inmiddels hebben de twee grootste zuivelconcerns van Nederland, Friesland Foods en Campina, aangegeven binnen een paar jaar enkel nog weidemelk te leveren. Om dit mogelijk te maken ontvangen melkboeren die meewerken financiële steun uit fondsen van de Rabobank en het ministerie van Landbouw. Toch betekent het keren van deze trend niet zomaar dat de komende jaren weer meer melkkoeien zichtbaar zullen zijn in het Nederlandse landschap. Volgens gegevens van het CBS hebben in de afgelopen vijf jaar meer dan 20% van de Nederlandse melkveehouders hun veestapel verkocht. Deze ontwikkeling gaat evenwel gepaard met een voortzettende schaalvergroting in de veehouderij, waarbij het gemiddelde aantal melkkoeien per boer tussen 2000 en 2006 is gestegen van 51 tot 64 stuks, onder andere door de komst van megabedrijven met soms meer dan 300 koeien. Op deze megabedrijven wordt vaak een hogere mate van efficiëntie nagestreefd, met volautomatische melkrobots en de koeien bij voorkeur op stal. Bovendien zijn de afname van het aantal boeren en de genoemde schaalvergroting niet met elkaar in evenwicht: het totale aantal melkkoeien daalt. Tussen 2001 en 2006 bedroeg de daling 8%, overeenkomend met meer dan 125 duizend koeien.

Koe zoekt wei LTO Nederland Campina Friesland Foods

Inkrimping en intensivering Nederlandse melkveehouderij.

Sinds het begin van de jaren '90 is de uitstook van ammoniak door de Nederlandse veehouderij aanzienlijk verminderd. Het is echter nog onzeker of de doelstelling voor 2010, beperking van de emissie tot 128 kiloton, gehaald zal worden. Een doelstelling die uit milieuoogpunt overigens weinig streng is. Bij het halen van die doelstelling zou slechts 20 tot 30% van de Nederlandse natuur worden beschermd tegen verdere verzuring en eutrofiëring ten gevolge van stikstofdepositie. Volgens een verkenning van het Milieu- en Natuurplanbureau is het doel haalbaar, maar zijn de risico's van overschrijding ook nog heel reëel. Varkens en kippen moeten in zogenaamde emissievrije stallen, niet alleen op de grote, moderne boerenbedrijven, maar juist ook op de kleine. Daarnaast noemt het MNP een onzekere rol van de melkveehouderij. Deze zou kunnen bijdragen aan een verminderde uitstoot door de koeien minder eiwitrijk voedsel te geven. Terug naar de schrale weidegronden dus, juist ook op de onbemeste zandgronden. Daarnaast is het zelfs aannemelijk dat weidekoeien een bijdrage kunnen leveren aan het behalen van klimaatdoelstelingen. Bij de spijsvertering van koeien wordt veel methaan geproduceerd, hetgeen een substantiële bijdrage levert aan de totale emissie. Methaan is een krachtig broeikasgas, 20 keer zo sterk als CO2. Volgens een Britse studie kan de methaanproductie van koeien tot 70% worden gereduceerd wanneer de hoeveelheid organische suikers in het dieet wordt verlaagt. Wederom: Geen vermalen suikerbieten op de stal, maar vers gras in de wei. Bronnen: - Veel minder melkveehouders en minder melkkoeien. CBS, februari 2007. - Nationaal Emissieplafond voor ammoniak binnen bereik, Milieubalans 2006. MNP, . Gerelateerde artikelen: Afname aantal melkkoeien in Nederland. Met name op de zandgronden van Noord-Brabant, Limburg en Gelderland. Nieuw mestbeleid verlaagt milieubelasting. Het effect van het nieuwe mestbeleid op nitraat- en fosfaatgehalten.