Demografie Nederland


home
over hoesnel.nl
zoeken
Demografie Nederland
     nieuws
     voorspellingen
     artikelen
     redactie

  Naar een modern migratiebeleid.
door Robin Mulder

Op 19 mei jongstleden is de beleidsnotitie 'Naar een modern migratiebeleid - Notitie over de herziening van de reguliere toelating van vreemdelingen in Nederland' gepresenteerd. Hierin worden de contouren voor een nieuw migratiebeleid geschetst. Centraal uitgangspunt is dat het restrictieve toelatingsbeleid gecombineerd wordt met een grotere mate van selectiviteit.

arbeidsmigratie
De meerwaarde die migranten aan onze samenleving kunnen bieden wordt een belangrijk criterium. Zo komt er een talentenregeling op basis van een puntensysteem voor innovatieve ondernemers, zelfstandige onderzoekers of creatieve toptalenten en wordt er een nieuwe niet-verlengbare vergunning voor de duur van één jaar geïntroduceerd ten behoeve van tijdelijke arbeid zoals seizoensarbeid. Aan dergelijke tijdelijke verblijfsvergunningen zitten ook beperkte rechtensets verbonden. Zo kan een migratiebeleid zoals het kabinet dat voor ogen heeft niet slagen als elke migrant onverkort een beroep kan doen op de verzorgingsstaat. Daarom worden ook de rechten ingeperkt, zodat bijvoorbeeld tijdelijke arbeidsmigranten geen aanspraak kunnen maken op de bijstand. Het nieuwe toelatingsmodel beperkt zich overigens tot het reguliere toelatingsbeleid en brengt geen wijzigingen in het asielbeleid.

eenvoud
Met het veranderen van het migratiebeleid dienen ook aanpassingen in de uitvoering worden gemaakt. Efficiëntie en effectiviteit zijn hierbij belangrijke criteria. De toelatingsprocedures moeten worden versneld en vereenvoudigd, onder meer door centralisatie van de behandeling van verblijfsaanvragen en digitalisering en vereenvoudiging van aanvraagprocedures. In het nieuwe migratiebeleid zullen op het terrein van studie- en arbeidsmigratie instellingen en bedrijven op basis van contracten met de overheid een grotere rol bij de toelatingsprocedures spelen. Zij krijgen meer zeggenschap bij de selectie van de gewenste migranten, om zo een snelle en flexibele toelating van geselecteerde migranten mogelijk te maken. Zo komt er een gedeelde verantwoordelijkheid tot stand. Het huidige vreemdelingenrechtelijke kader, met wel 26 verblijfsdoelen, is te onoverzichtelijk en te gecompliceerd om als basis van een modern toelatingsbeleid te kunnen dienen. Daarom is gekozen voor een toelatingsmodel met vijf verblijfskolommen. Dit zijn de kolommen: Uitwisseling en Arbeid tijdelijk, Studie en Arbeid Regulier, Kennis en Arbeid Hoogwaardig, Familie/gezin en Humanitaire redenen. Meer informatie over de kolommen en details over het nieuwe beleid vindt u in de beleidsnotitie.

implicaties voor de toekomst
De restrictieve insteek wordt gecombineerd met een grotere mate van selectiviteit. De facto betekent dit een minder restrictief beleid, daar er voor een grotere groep migranten ruimte is om naar Nederland te komen. Er is meer ruimte voor arbeidsmigratie. Hoewel vooral voor de hogere segmenten, zijn er voor het midden en lage segment nu ook meer mogelijkheden om hier (tijdelijk) te kunnen werken. Dit heeft belangrijke implicaties voor toekomst.

economische vluchtelingen
Een eerste prognose is dat officiële migratie naar Nederland aan zal trekken. Veel migranten willen naar West-Europa komen om te kunnen werken. Als deze gelegenheid geboden wordt zullen zij deze ook aannemen. De populariteit van Nederland blijkt wel uit het feit dat de regering migratie al lange tijd probeert af te remmen. Sinds de arbeidsmigratiegolf heeft de overheid deze migratievorm aan banden gelegd. Daarna is zij overgegaan tot het beperken van de mogelijkheden tot gezinsvorming en -hereniging. Als reactie hierop hebben migranten de asielprocedure overspoeld met aanvragen. Voor een groot deel hebben economische vluchtelingen hun heil gezocht in deze procedure om alsnog naar Nederland te kunnen komen. De asielprocedure is de laatste jaren onderwerp van debat geweest. Met het invoeren van de Vreemdelingenwet 2000 in april 2001 is het asielbeleid een stuk strenger en meer gestroomlijnd geworden. Daarnaast hebben Europese overheden meer aandacht besteed aan het buiten de grenzen houden van migranten, door middel van het instellen van reisvisa en het opleggen van boetes aan vervoerders die ongewenste migranten hun land inloodsten. Na het beperken van de officiële migratiekanalen is mensensmokkel snel in opkomst gekomen. Tegen hoge prijzen en onder onzekere omstandigheden zijn migranten alsnog bereid geweest om naar Nederland te komen. Hieruit blijkt al dat het migratieaanbod er wel is. Zodra de vraag breder wordt opengesteld, zal dit leiden tot een stijging van de officiële migratie.

mensensmokkel en asielprocedure
Een andere implicatie heeft betrekking op illegale migratie. Als meer migranten hier op legale wijze kunnen komen en aan hun geld kunnen komen, zullen steeds minder migranten afhankelijk worden van mensensmokkelaars. In het kader van het bestrijden van mensensmokkel is dit beleid ook veelbelovend. Daarnaast zal het breder toestaan van arbeidsmigratie ook kunnen zorgen voor een verdere ontlasting van de asielprocedure. Economische migranten die hier op basis van dat verblijfsdoel op legale wijze kunnen komen, hebben geen baat meer bij het beroepen op de asielprocedure. Met het verminderen van de druk op deze procedure is er ook meer tijd en ruimte om deze aanvragen zorgvuldiger te behandelen.


Bron: Naar een modern migratiebeleid. Notitie over de herziening van de reguliere toelating van vreemdelingen in Nederland. Ministerie van Justitie. Vreemdelingenzaken en Integratie, mei 2006.


Gerelateerde artikelen:
Toename immigratie Nederland.
Polen vormen na terugkerende Nederlanders de grootste groep. Arbeidsmigratie dus.
 


Vreemdelingenwet 2000
IND beleid