Demografie Nederland

home over hoesnel.nl zoeken Demografie Nederland      nieuws      voorspellingen      artikelen      redactie

De vergrijzing begroot door Rolf Schuttenhelm Zonder gewijzigd beleid zal de vergrijzing in Nederland zorgen voor een begrotingstekort op de lange termijn. Dat is de belangrijkste conclusie van het nieuwe CPB-rapport over de vergrijzing, 'Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances', een herziening van het eerdere rapport 'Ageing in the Netherlands' uit het jaar 2000. Het nieuwe rapport is duidelijk pessimistischer dan de oorspronkelijke studie, met name vanwege een daling van de kapitaalmarktrente in de afgelopen jaren, waardoor de pensioenfondsen een lager rendement verwachten. De overheid streeft naar een eerlijke spreiding van de vergrijzingslasten over de generaties. Volgens het CPB houdt een gelijkmatige verdeling van het totale tekort over alle huidige en toekomstige generaties in dat de huidige generaties in de komende kabinetsperiode zoveel moeten besparen dat een structureel niveau van het EMU-saldo wordt bereikt van omstreeks 3% (overschot) van het BBP in 2011. Dit niveau van besparingen wordt aangeduid als het 'houdbare' EMU-saldo. In het rapport van 2000 ging het CPB nog uit van een houdbare EMU-saldo voor 2011 van 1,25% van het BBP, haalbaar met een geringe beleidstaakstelling van 0,75% BBP. De nieuwe studie komt echter uit op een houdbaar EMU-saldo van 3%, een aanmerkelijk zwaardere uitdaging voor de overheidsbegroting. In de onderstaande grafiek is de ontwikkeling van het begrotingsoverschot en begrotingstekort in de periode van 2006 tot het jaar 2100 weergegeven, zonder aanvullend beleid om te compenseren voor onder andere vergrijzing.

Centraal Planbureau

Noodzaak aanvullend begrotingsbeleid door vergrijzing. Bron: CPB

Om de overheidsbegroting op lange termijn in evenwicht te houden presenteert het CPB drie oplossingsrichtingen. De eerste optie is te streven naar lastenverdeling door besparingen, zoals het EMU-saldo van 3% voor 2011. De tweede beleidsoptie richt zich niet op de korte termijn van de komende kabinetperiode, maar biedt mogelijk reductie van de vergrijzingslasten op lange termijn. Een voorbeeld van structurele hervorming met effect op de langetermijn is een vroegtijdig aangekondigde verhoging van de pensioenleeftijd. Als derde optie kan er voor worden gekozen de lasten van de vergrijzing niet gelijkmatig te verdelen over de generaties, maar bewust zwaarder te laten drukken in de periode dat de vergrijzing zijn hoogtepunt bereikt. vergrijzing in Europa Vergrijzing is niet een typisch Nederlands probleem. In heel Europa is het de kenmerkende demografische ontwikkeling. In onderstaande figuur is als indicatie van vergrijzing de mate waarin ouderen afhankelijk zijn van de beroepsbevolking weergegeven voor diverse landen in Europa voor de periode tot 2050.

Uit de afbeelding blijkt dat de ontwikkeling van de vergrijzing in Nederland tot 2030 relatief snel verloopt, maar ten opzichte van de EU geen bovengemiddelde waarde bereikt in 2030. In het jaar 2050 is de afhankelijkheid van ouderen in Nederland nauwelijks hoger dan in 2030, terwijl de ontwikkeling zich in veel andere Europese landen voortzet. Met name in Spanje bereikt de vergrijzing in 2050 een uitzonderlijk hoge waarde. In dat jaar is de omvang van de groep 65plus maar liefst 65% van de groep van 15 tot 64 jaar. Bron: Ageing and the sustainability of Dutch Public Finances. CPB, maart 2006. Gerelateerde artikelen: Bevolkingsprognose 2050 De vergrijzing bereikt in Nederland het hoogtepunt rond het jaar 2037. Zorgstelsel in 2020 onbetaalbaar Roland Berger Strategy Consultants vindt dat Nederland moet gaan sparen voor de zorg van de toekomst. "Vergrijzing vormt spookbeeld" Volgens De Club van Tien Miljoen moet de arbeidsdeelname (van de gehele beroepsbevolking) omhoog. Arbeidsdeelname ouderen VS In Amerika zijn de pensioenvoorzieningen een stuk slechter, waardoor veel meer ouderen gewoon werken. Zelfs na hun 70ste.