Mens & Milieu

home over hoesnel.nl zoeken Mens & Milieu      nieuws      voorspellingen      artikelen      redactie

Toekomstverkenning luchtkwaliteit Nederland door Rolf Schuttenhelm In de studie 'Concentratiekaarten voor grootschalige luchtverontreiniging in Nederland. Rapportage 2006' van het Milieu- en Natuurplanbureau wordt op basis van kaarten met grootschalige concentraties van diverse luchtverontreinigende stoffen voor Nederland een overzicht gepresenteerd van de huidige en toekomstige luchtkwaliteit. Het rapport is gebaseerd op metingen van de huidige concentraties en modelberekeningen aan de hand van het bestaande Nederlandse en Europese emissiebeleid en de nieuwe gegevens voor het verkeersvolume van de Welvaart en Leefomgevingstudie (WLO). stikstofdioxide In de onderstaande figuur is de ontwikkeling van de stikstofdioxideconcentratie voor Nederland tussen 2005 en 2010 weergegeven. De belangrijkste bron van stikstofdioxide (NO2) in Nederland is het wegverkeer. Door maatregelen in het verkeer (schonere motoren, katalysator), de industrie en energiesector is de concentratie van stikstofdioxide sinds begin jaren negentig langzaam aan het dalen. Voor een deel wordt de daling teniet gedaan door een toename van het wegverkeer. Omdat blootstelling aan hoge concentraties NO2 nadelig is voor de gezondheid is een EU-grenswaarde ingesteld van 40 microgram NO2 per kubieke meter lucht. Die grenswaarde wordt in delen van West-, Midden- en Zuid-Nederland overtreden.

MNP Luchtvervuiling RIVM NO2 Wiki Smog

Ontwikkeling concentratie stikstofdioxide (NO2) Nederland. Bron: MNP.

Tussen 2005 en 2010 wordt volgens het rapport een verdere, lichte afname van de concentratie NO2 boven Nederland verwacht. Toch zal ook in 2010 nog op veel plaatsen de norm worden overtreden, met name in de randstad. en ozon, fijnstof, zwaveldioxide Stikstofdioxide is samen met ozon (O3), fijnstof, en zwaveldioxide (SO2) verantwoordelijk voor de luchtverontreiniging die bekend staat als smog. In de onderstaande figuur is de verwachte ontwikkeling van de concentraties voor NO2, fijnstof, ozon en SO2 tot 2020 weergegeven.

Ontwikkeling concentratie NO2, fijnstof, ozon en SO2. Bron: MNP.

Uit de grafieken blijkt dat de concentratie van NO2, fijnstof en SO2 tot 2020 enigszins zal dalen, terwijl de ozonconcentratie boven Nederland volgens de voorspelling juist zal toenemen. Volgens de nieuwe verkenning van het MNP zal de gemiddelde NO2-concentratie boven Nederland afnemen tot ongeveer 16 µg per m3. De vorige studie, uit 2005, ging nog uit van een concentratie van ongeveer 18 µg per kubieke meter lucht. Met aanvullende beleidsmaatregelen zou de concentratie NO2 evenwel nog aanzienlijk kunnen worden verlaagd. De fijnstofconcentratie zal volgens de nieuwe inzichten tot 2020 enigszins dalen, terwijl de vorige studie nog uitging van een forse stijging. Lees meer over de daling van de fijnstofconcentratie in het speciale artikel. Volgens de nieuwe voorspelling zal de ozonconcentratie tussen 2005 en 2020 met meer dan 6 µg per m3 toenemen, een iets pessimistischer beeld dan in de vorige studie, toen nog werd uitgegaan van een hogere beginconcentratie. Opvallend genoeg hebben aanvullende beleidsmaatregelen een averechts effect. Dat zou kunnen komen doordat de maatregelen zich voornamelijk richten op beperking van de uitstoot van stikstofdioxide en, gepaard, stikstofmonoxide (NO). Terwijl NO2 de vorming van ozon stimuleert, draagt NO juist bij aan de afbraak. Een verlaging van de concentratie NO kan daarom leiden tot een verhoging van de concentratie ozon, zie de volgende evenwichtsreactie: NO2 + O2 (+UV-licht van de zon, + warmte) <--> NO + O3 (Bron: irceline.be/ozonvragen) De concentratie SO2 komt in het nieuwe rapport van het MNP in 2020 ongeveer uit op dezelfde als in de verkenning van 2005, maar omdat de beginwaarde enigszins naar boven is bijgesteld, zal er de komende jaren toch sprake zijn van een geleidelijke afname. Aanvullende maatregelen kunnen deze afname nog aanzienlijk versterken. Bron: Concentratiekaarten voor grootschalige luchtverontreiniging in Nederland. Rapportage 2006. MNP, april 2006. Gerelateerde artikelen: Omvang fijnstofprobleem kleiner dan eerder aangenomen. Meer over de ontwikkeling van de concentratie fijnstof boven Nederland. Herstel van de ozonlaag. Ozon in de lucht, dicht aan het oppervlak, is een ander thema dan ozon op meer dan 15 km hoogte.